Avondmaal bedienen of vieren?

Samen eten
In het Nieuwe Testament is het Avondmaal een maaltijd. De maaltijd die Jezus met zijn discipelen houdt op zijn sterfdag is het begin en de eerste gemeente breekt met elkaar het brood aan huis. In de gemeente van Korinte ontstaan daarbij misstanden. De deelnemers hebben niet meer als eerste doel de gemeenschap met Christus en elkaar door als gemeenteleden samen te eten. De heren wachten niet op de knechten, maar zijn gericht op zelf verzadigd worden. Als zij hun maag gevuld hebben, kunnen de knechten na een dag hard werken met een lege maag aanschuiven aan het Avondmaal.

Samen eten staat in het nieuwtestamentisch Avondmaal centraal. Niet brood en wijn verkondigen de dood van Christus. Dat doet de vierende gemeente. We lezen dat ook in het Avondmaalsformulier: ‘Wanneer wij dan van het brood eten en uit de beker drinken, verkondigen wij de dood van de Heer, totdat Hij komt’. In het Avondmaal sta je stil bij je doop: je bent met Christus begraven en legt je oude leven af, ieder persoonlijk en als gemeente. Maar de gemeente neemt ook het nieuwe leven aan: de nieuwe mens staat in Christus op.

Het Avondmaal is een oproep voor het leven als christen nu om Christus in woord en daad te belijden. De maaltijd loopt ook vooruit op de maaltijd van de voleinding. We zien uit naar het Koninkrijk van God.

Bedienen van het Avondmaal
In de Rooms-katholieke traditie is de priester onmisbaar in de viering. Hij is de vertegenwoordiger van Christus; doordat hij de instellingswoorden uitspreekt worden brood en wijn lichaam en bloed van Christus. De priester bemiddelt het heil in Christus. Hij herhaalt wat Jezus eens deed bij de instelling op Goede Vrijdag.

Hierboven hebben we gezien dat het Avondmaal volgens de Bijbel een maaltijd van de gemeente is. Bij de viering wordt dan ook gezegd: ‘Het brood dat wij breken is gemeenschap met het lichaam van Christus… De beker der dankzegging, waarover wij de dankzegging uitspreken is gemeenschap met het bloed van Christus’. Iedereen breekt van het ene brood en drinkt uit de ene beker, zoals wij allen een stukje van het lichaam van Christus zijn en delen in het verbond in zijn bloed.

Aan het Avondmaal is niet de ambtsdrager de gever van brood en wijn, altijd blijft Jezus de Gever. De ambtsdrager viert het Avondmaal dus niet als ambtsdrager, maar als gemeentelid tussen de anderen. En daarom wordt het Avondmaal niet bediend, maar gevierd.

De plaats van de ambtsdrager
We lezen in 1 Petrus 2:9 dat de hele gemeente een koninkrijk van priesters is. Iedere gelovige, niet alleen de ambtsdragers. ‘Waar twee of drie in mijn naam bijeen zijn, daar ben Ik’ , zegt Jezus. Waar gelovigen samenzijn, daar is de Heer, daar is de kerk.

De taak van de ambtsdragers is dat wordt toegezien wie er aan het Avondmaal deelnemen. Daarom zit er ook altijd een ouderling naast de predikant aan tafel. Daarom gaan in veel kerken ouderlingen de kerkzaal in om de gelovigen te nodigen aan tafel. Dat heeft niet met de viering zelf te maken, maar met het opzicht over de gemeente. In 1 Korinte 5 wordt immers gezegd, dat het Avondmaal gevierd wordt met hen die in woord en daad willen leven met Christus. Ze belijden hun schuld, hun voortdurend falen, verwachten hun verlossing van Christus alleen en verlangen ernaar te leven voor Hem. Deze drie elementen vinden we ook in de voorbereidingsvragen of het voorbereidingsgebed. En van die heiligheid van het Avondmaal zijn de ambtsdragers de hoeders.

De predikant is in de meeste kerken de leider bij de viering van het Avondmaal. De predikant komt eerst met het woord van God tot de mensen. Door het Evangelie komen zij tot geloof en zijn deel van de gemeente van Christus.

De viering van het Avondmaal is verkondiging van of door de gemeente.
Ze zijn één in het aannemen van het geloof en vieren samen dat God goed is.
Door Hem en met Hem is het leven een feest.

ds. D. Westerneng

--> Print de pagina